Ramazan ayının yaklaşmasıyla birlikte ‘Oruç tutabilecekmiyim?’ ‘ Ramazanda ilaçlarımı hangi zamanlarda almam gerekir?’, ‘ Oruç tutarsam kullandığım ilaçlar ağır gelir mi?’ yada ‘Oruç tutarsam hastalığım tekrar nükseder mi?’ gibi soruları hastalarımızdan sık sık duyarız. Psikiyatri hastalarının oruç tutup tutamamaları hastalığın ağırlığıyla, kronik olup olmamasıyla ve hastanın kullandığı ilaçların moleküler özellikleriyle yakından ilişkilidir.
Örneğin manik depresif bozukluğu olan hastaların kullandığı ‘duygudurum düzenleyici’ dediğimiz Lithüril denilen ilacı susuzluk durumlarında vucuttaki düzeyi artmaktadır. Yine diğer bir ilaç olan Depakinin de kan düzeyi açlık ve susuzluk durumunda değişimle göstermektedir. Bu hastaların uykusuz kalmaları manik atakları tetikleyebileceği için sahura kalkmaları da uygun değildir.
Yine yüksek dozlarda ilaç kullanan klinik durumları sukça kötüleşebilen şizofreni, iğer psikotik hastalıkları, majör depresyonu yada ağır kaygı bozukluğu olan hastaların, ki bu hastalar çoğunlukla yüksek doz ilsaç kullanmaktadırlar, oruç tutmaları önerilmez.
Alkol, sigara ve kahve içen hastaların ramazan süresince bu maddeleri aniden ve uzun süreli bırakmaları yoksunluğa girmelerine; huzursuzluk, sinirlilik, uykusuzluk ve depresif hal gibi durumlara neden olabileceğinden dikkatli olunmalıdır. Alkol yoksunluğunda durum daha ciddidir; bilincin bulanıklaştığı, nöbet riskinin arttığı deliryum tablosu ortaya çıkabilir.
Psikiyatride temelde bir hastanın oruç tutup tutamayacağı kullandığı ilacın moleküler özellikği ile de belirlenir. Bunun yanında hastanın diyabet, kalp yetmezliği yada hipertansiyon gibi kronik hastalığının olup olmaması da önemlidir. Çoklu ilaç kullanan bu tür psikiyatri hastaların oruç tutması önerilmez.
Hafif-orta düzey ruhsal sorunları olan hastaların, kullandıkları ilaçların oruçla etkileşmiyeceğine kanaat getiren hekim hastanın oruç tutmasında bir beis görmeyebilir. Yine de ilaç kullanan bir psikiyatri hastasının oruçla ilgili kararı kendisinin almaması mutlaka hekimine danışöası elzemdir.
Oruç tutamayan hastalar bununla ilgili manevi eksikliklerini iftar sofralarına katılarak, ihtiyaç sahiplerine yardımda bulunarak ve ramazanla ilgili sosyal etkinliklere katılarak giderebilirler.